






Waga a skład masy ciała cz. II
W poprzednim artykule (dostępnym tutaj) przedstawiliśmy różnicę pomiędzy wagą a składem masy ciała. Dziś postaramy się sprecyzować, jakie elementy masy organizmu mają wpływ na nasze zdrowie.
Wspomnieliśmy już, ze głównymi substratami ciała są tkanka tłuszczowa, tkanka mięśniowa, tkanka kostna, woda i system kostny. Proporcje między nimi są po części odpowiedzialne za nasze zdrowie i dobre samopoczucie. W poniższym artykule ważną rolę pełni tabela, do której będziemy się kilkukrotnie odwoływać.
Tkanka tłuszczowa |
|||||||
|
wiek |
% niedowaga |
% chudy |
% szczupły |
% Lekka nadwaga |
% nadwaga |
|
kobiety |
<12 |
<11 |
11-13 |
13-23 |
23-27 |
>27 |
|
12-16 |
<12 |
12-15 |
15-24 |
24-29 |
>29 |
||
16-39 |
<17 |
17-20 |
20-28 |
28-33 |
>33 |
||
40-60 |
<20 |
20-23 |
23-32 |
32-37 |
>37 |
||
>60 |
<21 |
21-24 |
24-35 |
35-40 |
>40 |
||
mężczyźni |
<12 |
<9 |
9-11 |
11-20 |
20-24 |
>24 |
|
12-16 |
<7 |
7-9 |
9-19 |
19-23 |
>23 |
||
16-39 |
<10 |
10-12 |
12-20 |
20-25 |
>25 |
||
40-60 |
<13 |
13-15 |
15-23 |
23-29 |
>29 |
||
>60 |
<15 |
15-17 |
17-26 |
26-31 |
>31 |
||
% wody, % mięśni, zapotrzebowanie energetyczne, % systemu kostnego |
|||||||
|
wiek |
% wody |
% mięśni |
Zapotrzeb. energetyczne |
% masy kostnej |
||
kobiety |
<12 |
54-65 |
24-34 |
1500-2000 |
15-19 |
||
12-16 |
54-64 |
28-38 |
2000-2400 |
15-19 |
|||
16-39 |
50-60 |
32-38 |
2000 |
15-19 |
|||
40-60 |
45-55 |
30-36 |
1800 |
15-19 |
|||
>60 |
40-55 |
29-35 |
1600 |
14-18 |
|||
mężczyźni |
<12 |
56-67 |
25-36 |
1600-2200 |
15-19 |
||
12-16 |
58-69 |
32-44 |
2200-2700 |
15-19 |
|||
16-39 |
55-65 |
38-44 |
2300 |
16-20 |
|||
40-60 |
50-60 |
36-42 |
2100 |
16-20 |
|||
>60 |
45-60 |
34-40 |
1800 |
15-19 |
Całą ofertę wag można zobaczyć tutaj.
Najważniejsze elementy składu masy ciała prezentują się następująco:
Poziom tłuszczu w organizmie: tabela przedstawia procentowy udział tłuszczu w masie ciała i zawiera procent całkowitego tłuszczu w organizmie, czyli sumę tłuszczu podstawowego — niezbędnego do funkcjonowania organizmu i tłuszczu rezerwowego. Procent tłuszczu podstawowego nie jest jednakowy dla obu płci; około 4% dla mężczyzn i 12 % dla kobiet. Tłuszcz rezerwowy stanowi natomiast ok. 12% dla mężczyzn i ok. 15% dla kobiet. Normalny procent tkanki tłuszczowej w masie ciała stanowi więc odpowiednio ok. 16% dla mężczyzn i 27% dla kobiet. Musimy pamiętać, że proporcje te zmieniają się z wiekiem człowieka.
Masa mięśniowa: istnieją trzy rodzaje mięśni: gładkie, szkieletowe (poprzecznie prążkowane) i mięsień sercowy (poprzecznie prążkowany serca). Serce jest jedynym mięśniem, którego praca nie podlega naszej woli. Mięsień gładki znajduje się w ścianach naczyń krwionośnych, ścianach czy śluzówkach narządów jamistych i przewodów (np. przewodu pokarmowego), dróg oddechowych, pęcherza moczowego, dróg rodnych. Mięsień szkieletowy jest zależny od naszej woli, tworzy muskulaturę ciała i twarzy. Niektóre wagi z funkcją analizy składu masy ciała wskazują procentowy udział mięśni szkieletowych i gładkich w organizmie. Średnio 40% wagi ciała składa się z mięśni szkieletowych. Współczynnik ten może wzrosnąć u sportowców intensywnie trenujących w długim okresie czasu. Aktywność fizyczna sprzyja również poprawie równowagi płynów w organizmie. Procent masy mięśniowej zmniejsza się z wiekiem (po 40 roku życia). Mężczyźni mają zazwyczaj bardziej zaznaczoną muskulaturę niż kobiety
.
Uwaga!
W przypadku diety odchudzającej ważne jest, aby zwracać uwagę na redukcję tkanki tłuszczowej, a nie mięśniowej.
Procentowy skład wody: woda w beztłuszczowej masie ciała wynosi ok. 73%. Beztłuszczowa masa ciała jest wyliczona poprzez odjęcie masy tłuszczowej od ciężaru całkowitego (np.: mężczyzna, 25 l., masa tłuszczowa 17% = masa beztłuszczowa 83%). Około 60% masy ciała jest złożone z wody. Procent wody w organizmie kobiety wynosi ok. 55 - 58%, a mężczyzny 60 - 62%. Zawartość wody u dziecka jest najwyższa (ok. 70% - 77%), najmniejsza u osób w starszym wieku (ok. 45 - 55%). Osoby otyłe mają mniejszy udział procentowy wody w organizmie niż osoby szczupłe. Woda spełnia wiele funkcji biologicznych: usprawnia proces trawienia, jest nośnikiem substancji odżywczych, usuwa toksyny, transportuje tlen, enzymy, hormony i glukozę do komórek, jest źródłem soli mineralnych, reguluje temperaturę ciała. Każdego dnia organizm eliminuje pewną ilość wody, która musi być regularnie uzupełniana. Utrata ok. 10% wody z masy ciała może spowodować pogorszenie samopoczucia.
Zapotrzebowanie energetyczne organizmu: do prawidłowego funkcjonowania organizmu potrzebne jest regularne dostarczanie paliwa w postaci zróżnicowanego pożywienia. Jego uzupełnianie zgodne z zapotrzebowaniem energetycznym jest kluczowym z całościowego punktu widzenia funkcjonowania naszego ciała. Osoby o małej aktywności fizycznej, które regularnie przekraczają zalecaną porcję kalorii, niemal skazane są na nadwagę. Osoby z niedowagą powinny skonsultować się z lekarzem oraz stosować zrównoważoną dietę. Zwiększona masa mięśniowa i duża aktywność fizyczna, także w postaci intensywnej pracy fizycznej, wymagają zwiększonego zapotrzebowania energetycznego.
System kostny: szkielet utrzymuje nasze ciało, nadaje mu formę, chroni organy wewnętrzne, kotwiczy mięśnie i umożliwia ruch. Jest zbudowany głównie z kości (206) i chrząstek. Niektóre wagi mogą wskazywać również ciężar szkieletu. Jest on zależny od wieku, wzrostu i stylu życia każdego człowieka. Jego prawidłowe parametry dla danego przedziału wiekowego zostały również zamieszczone w powyższej tabeli.