Waga a skład masy ciała cz. I

Dla wielu z nas liczba kilogramów wyświetlana na wadze jest wyznacznikiem spełnienia i dobrego samopoczucia. Należy jednak pamiętać, że dla zdrowia ważniejszy niż jego ciężar, jest skład masy ciała.

Moda na diety i odchudzanie oraz prymat idealnych rozmiarów sprawiły, że większą - nomen omen - wagę przykładamy do naszej estetyki raczej niż do kwestii zdrowia. Tymczasem dla właściwej sprawności organizmu istotną zmienną jest to, z jakich elementów składa się nasze ciało. Jego ciężar ma drugorzędne znaczenie i jest przecenianą wartością. Dodajmy również, że zmiany w ciężarze ciała mogą się wahać na przestrzeni godzin, dni i tygodni. Niewielkie roszady w krótkim okresie czasu są całkowicie normalne i spowodowane zatrzymaniem wody. Spadek masy tłuszczowej nie następuje tak szybko i trwa tygodniami.

Analiza składu masy ciała niezbędna jest do oszacowania stanu zdrowia człowieka. Nie wystarczy jedynie znajomość ciężaru ciała. Warto również mieć wiedzę na temat dwóch podstawowych składników ciała człowieka:

• beztłuszczowej masy ciała: kości, woda, organy wewnętrzne, krew i inne płyny;
• tłuszczowej masy ciała: komórki tłuszczowe;

Proporcje tych substratów mogą być różne, nawet wtedy, gdy waga będzie pokazywać tę samą liczbę. Dwóch mężczyzn o równym wzroście może mieć identyczną wagę mimo tego, że jeden z nich będzie miał nadwagę, a drugi dobrze rozbudowaną masę mięśniową. Nie trzeba tłumaczyć, który z nich będzie w lepszej kondycji zdrowotnej. Dlatego też najważniejszą dla nas wartością jest to, jaki mamy skład masy ciała, a nie stricte to, ile kilogramów wskazuje waga. Tym samym, tradycyjne wagi wyświetlające jedynie ciężar nie powinny być dla nas najbardziej przekonującym wyznacznikiem. Z pomocą osobom pragnącym mieć dokładniejszy wgląd w swój organizm, przychodzą wagi elektroniczne z funkcją analizy składu masy ciała.

Jak działa tego typu urządzenie? Waga przesyła prąd o niskim natężeniu, który przepływa przez masę ciała poprzez elektrody znajdujące się na powierzchni wagi. Przepływ prądu zachowuje się inaczej w zależności od składu ciała. Masa beztłuszczowa stawia mniejszy opór od masy tłuszczowej. Opór w przepływie prądu, zwany impedancją bioelektryczną, zmienia się w zależności od płci, wieku i wzrostu człowieka. W celu kontroli zdrowej wagi ważne jest porównanie procentowego udziału tkanki tłuszczowej z innymi parametrami, a także ocenienie procentowego składu wody, mięśni, kości oraz dziennego zapotrzebowania energetycznego. Szerzej o tym piszemy w drugiej części artykułu. 

Całą ofertę wag można zobaczyć tutaj. 

Najbardziej rzetelne wyniki można uzyskać monitorując pomiary w dłuższym okresie czasu, np. tygodnia. Ważenia należy dokonywać o stałej porze i w podobnych warunkach (np. rano, na czczo, przed ubraniem się, odczekując ok. 15 min po wstaniu z łóżka, aby woda mogła się równomiernie rozprowadzić się w organizmie). Aby zoptymalizować pomiar, można zważyć się dwa razy i jeśli wynik się nieco różni, należy wyciągnąć średnią z pomiaru.

Ponadto, należy pamiętać także, by:

• umieścić wagę na płaskiej i twardej powierzchni w celu uniknięcia błędnego pomiaru;
• wejść na wagę równomiernie ustawiając gołe, suche stopy, poczekać nie poruszając się, by waga skalkulowała ciężar ciała;

Powierzchnia wagi musi być czysta i sucha. Jeżeli pojawi się błąd podczas analizy, waga wyłączy się automatycznie. Analiza masy ciała możliwa jest u osób od 6. roku życia i o wzroście od 0,8 m do 2,4 m.

Precyzja pomiaru może być zachwiana z powodu:

• wysokiego stężenia alkoholu, kofeiny, narkotyków,
• po intensywny wysiłku fizycznym,
• podczas choroby, ciąży,
• po obfitym posiłku,
• w przypadku odwodnienia organizmu lub podpierania się w czasie ważenia.

Dane pomiaru mogą być także zaburzone przez: mokre lub brudne stopy oraz przez obrzęk nóg.

Waga nie stwarza żadnego zagrożenia, gdyż jest zasilana za pomocą baterii alkalicznej o mocy 9 volt. Jednak profilaktycznie odradza się stosowanie wagi u osób z rozrusznikiem serca lub innymi medycznymi urządzeniami elektronicznymi, osób z gorączką, kobietom w ciąży, dzieciom poniżej 6 lat, osobom w dializie, z obrzękiem nóg, dymorfizmem, z osteoporozą, biorących leki nasercowe.

Waga z funkcją pomiaru składu masy ciała jest bardzo pomocnym urządzeniem dla wszystkich, którzy w domowym zaciszu chcą monitorować podstawowe parametry zdrowego organizmu. Ważenie nie może oczywiście zastąpić innych rodzajów diagnozy, z wizytą u lekarza na czele. W drugiej części tekstu wyjaśnimy, jak interpretować dane uzyskane w czasie ważenia.

Druga część artykułu znajduje się tutaj.